Występuje powszechnie w Europie zarówno w miejscach otwartych, jak i w lasach, nie rośnie tylko na terenach stepowych oraz gruntach podmokłych. Nazwa jego wskazuje na skromne wymagania, porasta bowiem grunty jałowe i rośnie po pioniersku nawet na wydmach piaszczystych. Stąd też zapewne staropolskie przysłowie: „Gdzie rośnie jałowiec, dziewanna, nie pytaj, czy posag ma panna”. Uprawa jałowca jest zbyteczna ze względu na powszechność jego występowania.
Nibyjagody jałowca są znane powszechnie jako przyprawa do potraw mięsnych, głównie dziczyzny, i sosów, przy czym po utłuczeniu są wydajniejsze w smaku. Używa się ich szeroko przy wyrobie konserw rybnych, mięsnych i przy wędzeniu, a także przy kiszeniu kapusty i produkcji octu ziołowego.
Jałowiec stosowany jest w produkcji wódek i likierów, gdzie poddaje się go fermentacji z cukrem lub przetrawieniu alkoholem. Takie wyroby, jak szkocki Gin, francuski Geniewe, Machandel i Schiedamm zyskały światową sławę.
Jest cenionym składnikiem kadzideł i niezastąpionym środkiem w końcowym etapie wędzenia wędlin.
Wódki jałowcowe były nie bez racji wysoko cenione podczas epidemii chorób przewodu pokarmowego – jako środki zapobiegające infekcji. Jałowiec działa pobudzająco na wydzielanie żółci i ma właściwości moczopędne.
