Najkrócej mówi się, że celem organizacji pracy jest wykonywanie zadań najlepiej, najszybciej, najwydajniej i kosztem najmniejszego wysiłku.
Mały słownik ekonomiczny wyjaśnia hasło organizacja pracy następująco: takie zorganizowanie wykonania danej pracy, które zapewni osiągnięcie najwyższych wyników użytecznych, przy najniższych nakładach czasu, wysiłków i środków materialnych. Dotyczy to zarówno pojedynczego człowieka, jak i całych zespołów. W związku z tym organizacja pracy znajduje zastosowanie na małą skalę, np. w gospodarstwie domowym oraz na wielką skalę w przemyśle, handlu, transporcie, rolnictwie, administracji państwowej, szkolnictwie, służbie zdrowia i innych dziedzinach.
Każdą pracę trzeba przemyśleć, zaplanować, a potem wykonywać przy użyciu odpowiednich narzędzi czy sprzętu w ten sposób, aby praca mogła się odbywać bez niepotrzebnych przerw i marnotrawstwa. Nawet do najdrobniejszych prac warto w ten sposób podchodzić.
Jako przykład weźmy taki drobiazg, jak np. wytarcie wilgotną gąbką laminowanego stołu. Najpierw należy usunąć z niego to, co na nim stoi. Przedmioty odstawiamy blisko, tak by były w zasięgu ręki. Warto więc postawić obok stołek, na który wszystko zestawimy. Biorąc wilgotną gąbkę, nie zapomnijmy o suchej ściereczce. Prawą ręką zetrzemy stół, lewą przetrzemy go na sucho. Ściereczki można wykorzystać do przetarcia rzeczy, stojących na stole. Następnie gąbkę i ściereczkę odniesiemy na miejsce, aby mieć obie ręce wolne do układania z powrotem rzeczy na stole.
Jeśli mamy do obrania dwa ziemniaki do zupy, możemy je obrać na stojąco, nad kubłem na śmieci, ale jeśli mamy obrać ich więcej – koniecznie usiądźmy, przygotujmy wszystko co potrzebne, by było pod ręką. Nie zmęczymy się i będzie nam wygodnie.
Nie tu miejsce na analizowanie przeróżnych czynności, ale przypomnijmy jeszcze kilka zasad organizacji pracy:
- Praca powinna posuwać się wzdłuż linii prostej, bez niepotrzebnego chodzenia i wracania.
- Aby dobrze zorganizować miejsce trzeba: ustalić tok pracy, wyznaczyć pole pracy, zgromadzić narzędzia, zgromadzić surowce.
- Każda praca przebiega tak samo: najpierw jest przygotowana, potem wykonana, a następnie wykończona.
Pracuj bez zmęczenia!
Wszystkie prace powinny być wykonywane możliwie bez zmęczenia. Stąd np. zalecenia, aby nie stać, gdy można siedzieć, np. przy prasowaniu, aby wszystko co potrzebne podczas pracy było w zasięgu ręki, aby sprzęt miał odpowiedniej długości rączki. Na przykład szczotka i łopatka do zbierania śmieci po zamiataniu powinny być na długich drążkach, ustawionych pod kątem prostym, aby nie trzeba było się schylać.
Przy każdej wykonywanej czynności powinno się zachowywać prawidłową postawę. Lepiej np. przyklęknąć lub zgiąć nogi w kolanach, niż się pochylać w plecach. Praca w pozycji pochylonej jest najbardziej męcząca!
To prawda, że przestrzeganie zasad organizacji i fizjologii pracy niezmiernie ułatwia i skraca konieczne czynności domowe. Ale nie miejmy za złe tej pani domu, która koniecznie chce pastować swoje posadzki na kolanach, a nie przy użyciu szczotki na długim kiju. Może po prostu traktuje to jako kurację odchudzającą? A może szuka w kącikach i zakamarkach tego, co dawno się zgubiło? Albo — po prostu — woli taką pozycję od innej.
